مطالبه گری از رئیس جمهور آینده،
رئیس جمهور بداند هر تصمیم تاثیرات عمیقی درمحیط زیست دارد
به گزارش خرید و فروش حیوان خانگی، اصفهان یک فعال محیط زیست با تاکید بر این که بخش های مختلف محیط زیستی کشورمان چون یک پازل بزرگ به هم پیوسته است، به مسائل محیط زیستی اصفهان نظر کرد و اظهار داشت: رئیس جمهور آینده و مدیران ما نباید از نظر دور بدارند که یک تصمیم درست در سطح کلان امکان دارد چه تأثیرات عمیقی در محیط زیست کشور داشته باشد و برعکسش هم دقیقا همینطور است.
در بحث مطالبات از رئیس جمهور آینده‌ی کشورمان و در واقع دولت چهاردهم با عنایت به مقطع و شرایطی که در آن هستیم، محیط زیست اهمیت ویژه ای دارد. خوشه عظیم پور ۲۶ سال است که در حوزه‌ی محیط زیست فعالیت داوطلبانه دارد و به مدت ۱۰ سال هم هماهنگ کننده‌ی سمن ها یا سازمان های مردم نهاد محیط زیستی در استان اصفهان بوده است. وی در گفتگوی خود با ایسنا مهم ترین مطالبات محیط زیستی مردم اصفهان را از رئیس جمهور آینده تبیین کرد و توجه به آنها را همسو با مسائل محیط زیستی سراسر ایران دانست. این گفت وشنود را در ادامه می خوانید.
_ جریان دائمی زاینده رود، رودی که در لیست میراث طبیعی ایران ثبت است، دست کم در دو دهه‌ی اخیر یکی از مهم ترین مطالبات مردم اصفهان بوده. به نظر شما چرا این مطالبه از رئیس جمهور آینده اهمیت دارد؟
پیش از ورود به بحث زاینده رود باید بگویم که مسائل محیط زیستی را نباید از زاویه‌ی استان یا منطقه‌ی خاصی دید. به محیط زیست باید از دیدی گسترده و به هم پیوسته نگاه کرد. بنابراین، اگر از زاینده رود صحبت می نماییم، در واقع آنرا تکه ای از پازل بزرگ محیط زیست می دانیم. زاینده رود در جایگاه مهم ترین رود در فلات مرکزی ایران، امروزه جزء معضلات محیط زیستی ما قرار دارد که همانند آن در نقاط دور و نزدیک ایران یافتنی است و تبعات گوناگونی در زیست ما داشته است. سفیدرود، سیمینه رود، زرینه رود و بعضی از رودخانه های مرزی هم وضعیتی مشابه زاینده رود را یافته اند. از این رو، به نظرم به مشکلات محیط زیستی باید در سطح کلان نگاه کرد. جریان دائمی زاینده رود یکی از مطالبات همیشگی ما بوده است؛ چونکه تمدن ها همواره در کناره‌ی رودهای دائمی شکل گرفته اند. در طول تاریخ، آبادانی در حاشیه ی آب ها پدیدار شده است.
آب رودخانه ها به دریای آزاد و در جایی مانند اصفهان به تالاب منتهی می شود. رود و تالاب یک اکوسیستم بسته شمرده می شود و حیات هر دو به هم وابسته است. در گذشته، جریان دائمی آب کمک می کرد، تا در دامنه‌ی کوه ها کشاورزی به صورت دیم هم محقق شود و آب وهوایی ییلاقی در جریان باشد. در جلگه ها هم به سبب تجمع آبرفت ها کشاورزی توأم با آبیاری دستی انجام می شد. با تأمل در همین مسائل بدیهی است که پایین دست رودخانه‌ی زاینده رود با پیشگیری از جریان دائمی آن تأثیرات گوناگونی پذیرفته است. تشنگی بیشتر زاینده رود بر وضعیت حوضه‌ی آبخیز آن اثرهای عمیقی می گذارد. پایین رفتن سفره های آب زیرزمینی، خشک شدن تالاب و مشخصاً در این حوضه، خشک شدن تالاب گاوخونی از جمله‌ی آن تأثیرات است. ۳ استان، یعنی اصفهان، یزد و چهارمحال وبختیاری به صورت مستقیم متأثر از دگرگونی های این تالاب پهناور در مرکز ایران هستند. شاید این تصور میان بعضی از افراد وجود داشته باشد که صاحب نظران و سیاستمداران آن طور که شایسته است به زاینده رود اعتنا نمی کنند، اما حقیقت اینست که رودهای دیگر هم در کشورمان چنین وضعیتی دارند که نمونه هایش را نام بردم. بارگذاری های مختلف انسانی و صنعتی می تواند نتایج منفی ای داشته باشد. ما درمورد رودهای مرزی انتظار داریم که کشورهای خارجی حقابه های ما را بدهند، اما خودمان هم در داخل باید به این مورد دقت کنیم.
- چه چالش های جدیدی در ارتباط با وضعیت زاینده رود امکان دارد در آینده پررنگ تر شود یا به وجود بیاید که حالا موردتوجه نیست؟
به نظرم جدید ترین این چالش ها بارگذاری هایی است که به اسم شرب بر زاینده رود تحمیل شد. برخلاف کنوانسیون های بین المللی که رودخانه باید به صورت طبیعی مسیر خویش را پیدا کند، در اینجا می بینیم که آب را با پمپاژ به مناطق دیگر هدایت کرده اند. این آب ها به اسم شرب رفت، اما هم اکنون مورداستفاده‌ی مناطق صنعتی است و آب به مردم محلی مناطق بالادست نمی رسد. به طورکلی، باید بگویم که هرچه شهرک های صنعتی توسعه پیدا کنند، ما با چالش های متنوع و جدی تری روبه رو خواهیم شد.
_ به نظر شما در آستانه‌ی چهاردهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری طرح مسئله‌ی آلودگی هوای اصفهان چقدر اهمیت دارد؟
قبل از این که مشخصاً درباره‌ی آلودگی هوا صحبت کنم، باید بگویم که هر دولتی باید در تمامی پروژه هایش بازبینی داشته باشد. من می گویم دولتمردان یک مرتبه پروژه های مختلف را متوقف و واقعاً به آنها فکر کنند، پیش از شروع هر پروژه باید خوب فکر نماییم. باید ابعاد مختلف آنرا مورد واکاوی قرار دهیم تا مطمئن شویم که آیا واقعاً جامعه‌ی ما به آن نیاز دارد یا خیر. بعضی از پروژه هایی که به بهره داری می رسد به هیچ وجه با نیازهای واقعی جامعه‌ی ما مطابقت ندارد. باید به صورت کارشناسانه و حساب شده اولویت بندی صورت گیرد. ما در سطح جهان در یک شرایط اضطرار محیط زیستی به سر می بریم. بنابراین، همه‌ی کشورها در تصمیمات و طرح های اجرایی خود باید بازنگری کنند. برای مثال، ما یک آلودگی ناشی از تولید برق داریم. شهرداری ها دست به یک سری نورپردازی های فانتزی و غیرضروری می زنند که واقعاً قابل حذف است. گاهی یک اقدام کوچک و شدنی در حذف این چنین نورپردازی ها بر آلودگی هوای ناشی از تولید برق تاثیر عمیقی می گذارد. سهم بخش های مختلف صنعتی و مسکونی هم در استفاده از برق باید کاملا مشخص شود. در این زمینه به شفاف سازی نیازمندیم تا برای آلودگی های برآمده از تولید برق تصمیم بگیریم.
در کارگروه های کاهش آلودگی هوای اصفهان از اواخر دهه‌ی ۷۰ شمسی حضور داشته ام و بر طبق این تجاربم درباره‌ی برق اصفهان صحبت می کنم. آلودگی هوای اصفهان چندین منشاء دیگر هم دارد که یکی از آنها آلودگی ناشی از تردد خودرو است. خود این تردد از تعدد بارگذاری صنایع در اطراف اصفهان تاثیر می گیرد که حمل ونقلی گسترده و با بهره مندی از وسایل نقلیه‌ی غیراستاندارد دارند. رئیس جهور آینده باید توجه داشته باشد که صنعتی سازی بدون فکر و بی برنامه در هر جای ایران صدمه رسان خواهد بود. این مساله بر جریان آلودگی هوا در اصفهان یا هر نقطه‌ی دیگر از ایران امکان دارد اثرگذار باشد. ریزگردها هم متأثر از خشکی زاینده رود، تالاب گاوخونی که سال ها فاضلاب صنعتی به آن سرازیر شده است و زمینهای کشاورزیِ ازبین رفته پدید می آیند و شهر را آلوده می کنند. معادن هم عامل مهمی در تولید غبارهای محلی هستند. کارخانه های کوچک تر و کوره های آجرپزی اطراف اصفهان هم نقشی مهم در آلودگی اصفهان دارند. آمار این آلودگی ها جدول بندی و تبیین شده است، اما اراده‌ی مقابله با آنها در کشورمان وجود ندارد. ما به دولت قدرتمندی نیازمندیم که بر مبنای داده های دقیق و منظمی که در دسترس می باشد، درعمل اقدامات مثبت و در راه حل آلودگی هوا برداشته شود. دولت در اجرای قوانین باید پرقدرت باشد.
_ وضعیت پسماند، پساب و فاضلاب اصفهان هم اکنون از چه جنبه هایی باید موردتوجه قرار بگیرد؟
اصفهان نخستین شهری بود که تفکیک مکانیزه‌ی پسماند در آن انجام و الگویی برای سایر شهر های ایران شد. این را باید نکته‌ی مثبتی دانست، اما در گذر زمان با دگرگونی مدیریت ها و سلایق نگاه به این مورد هم تغییر نمود و این روند امروزه تا حدی متوقف شده است. نقش شهروندان و در واقع برگزاری برنامه هایی که مردم به مبحث تفکیک زباله اهمیت دهند در شهر کم شده است. شاید بی اهمیتی تفکیک درست و اصولی زباله ها را به افزایش جمعیت هم نسبت بدهند، اما من می خواهم بگویم که مدیریت ها در این راه نقش پررنگی داشته است. راه های متنوعی برای بازگشت به آن مطلوب وجود دارد. حل اساسی مشکلات پسماند و پساب و فاضلاب هم نیازمند همان اراده و ثابت قدمی است که انتظار دارم در دولت چهاردهم شاهدش باشیم.
_ به نظر شما تابحال در مسئله‌ی محیط زیست اصفهان مثبت ترین جنبه‌ی مدیریتی آنچه بوده است؛ جنبه ای که بتوان به منظور بهبود محیط زیست، آنرا ادامه و گسترش داد؟
به نظرم پایش برخط منطقه‌ی حفاظت شده کلاه قاضی را میتوان یکی از نکات مثبت در استان اصفهان برشمرد که ادامه و گسترش آن حائز اهمیت می باشد. پایش برخط صنایع بزرگ هم اقدامی شایان توجه است.
_ به نظر شما مسائل محیط زیستی اصفهان تا چه میزان با برنامه و مدیریت مسؤلان کشوری و استانی و شهری بهبود خواهد یافت و تا چه حد با نقش آفرینی مردم به تعالی خواهد رسید؟
برنامه های محیط زیستی اصفهان را میتوان گفت تابعی از تصمیمات کشوری است. یکی از جنبه های آن تحریم است. گاهی یک تحریم که متأثر از تصمیمات سیاستمداران ما در پایتخت است، بر مسائل محیط زیستی اصفهان اثر می گذارد. مثلا امکان دارد با مضیقه بودجه روبه رو شویم و بازتاب آنرا در کارهای اقتصادی اصفهان و سپس محیط زیست آن ببینیم. شاید این مسائل به صورت مستقیم برای ما مشهود و درک شدنی نباشند، اما بخشی از حقیقت های محیط زیستی ماست.
رئیس جمهور آینده و مدیران ما نباید از نظر دور بدارند که یک تصمیم درست در سطح کلان امکان دارد چه تأثیرات عمیق و مفیدی در نقاط مختلف کشور داشته باشد و برعکسش هم دقیقا همینطور است. اگر بخواهم یک مثال بزنم باید به تجارت بین الملل اشاره کنم. حضور در دادوستد هدفمند و نتیجه بخش جهانی یکی از آن موارد است که خیلی از مصائب محیط زیستی ما را حل می کند. اگر ما در راه معاملات جهانی آزاد و عادلانه قرار بگیریم، امکان دارد به این نتیجه برسیم که دیگر مثلا تولید فولاد لزوم و جایگاهی ندارد. بنابراین، مردم نقشی در این بحران های بزرگ محیط زیستی ندارند و به جد باید مدیران و مسؤلان به این مورد توجه داشته باشند. مهم ترین نقش مردم در مصرف است. برای نمونه، استفاده‌ی گسترده‌ی مردم از ظرف های یک بارمصرف پلاستوفوم یا یونولیتی بسیار مضر است. تولید این ظروف به انتشار گازهای گلخانه ای می انجامد. حین مصرف هم با بسیاری از مواد غذایی به سرعت ترکیب می شود. در آخر این که بازیافت نمی شود و به چرخه‌ی طبیعت برنمی گردد که معضلی اساسی است. در همین مبحث ظروف دولت هم می تواند نقش آفرینی کند. بنابراین، سیاست های کلان داخلی و خارجی، قوانین و دستورات بالادستی اثر عمیقی بر محیط زیست ما دارد.
_ آیا سمن های اصفهان در حوزه‌ی محیط زیست با چالش ها و مسائل خاصی روبه رو هستند؟
بحث سمن ها یا سازمان های مردم نهاد مطالبه ای اساسی است که خاص اصفهان به حساب نمی آید و در سرتاسر کشور با موانعی روبه رو است. سمن ها و خیریه ها در یک گروه قرار می گیرند. خیریه ها در مقایسه با سمن های محیط زیستی بسیار پرشمارترند. گرفتن مجوز برای سمن ها از مسیر فرمانداری ها و استانداری ها غالباً برنامه ای بسیار زمان بر است. ازمیان برداشتن بروکراسی اداری و فرایند دشوار در راه گرفتن مجوزها مطالبه ای است که دولت آینده باید نگاهی نو به آن داشته باشد. از طرفی در گذشته طرحی وجود داشت که بر مبنای آن تشکل های محیط زیستی، مشابه گروههای خیریه، بتوانند از محل مالیات های غیرمستقیم صنایع و کارخانه ها و اصناف کمک هایی دریافت نمایند. این پول می تواند در گسترش کارهای ترویجی که مطابق اساس نامه هاست، مفید باشد. اما این طرح مغفول مانده است و بروکراسی های اداری هم مانعی بر سر راه اجرایی شدن آن به شمار می آید.
یکی دیگر از چالش ها اینست که سمن ها تریبون خاصی ندارند. آنها از طریق رسانه های اجتماعی یا فضای مجازی می توانند صدای خویش را برسانند، اما مسیرهای دیگر را هم میتوان برای آنها تعریف کرد و فراهم آورد. استفاده ازظرفیت صداوسیما یکی از این موارد است. گرفتن مجوز برای تجمعات و حضور در زمینه های پرمخاطب تر هم مطالبه‌ی مهمی است که سمن ها از رئیس جمهور آینده دارند. دریافت مجوز برای یک همایش محیط زیستی فرآیندی طولانی دارد، اما یک خیریه برای انواع برنامه های خود به سادگی می تواند مجوز بگیرد و اقدام نماید. از همان الگوی خیریه ها در قسمت تشکل های محیط زیست میتوان بهره برد. سمن ها از خود مردم هستند و چنین کارهایی همگی برآمده از مردم است، میتوان با تجدیدنظر در بعضی قوانین یک سمن محیط زیستی را به جمعیت بزرگ تری معرفی نمود و بخش بزرگ تری از جامعه را در این حوزه شرکت داد. فعالیت دوستداران محیط زیست نباید به صورت مجازی و عضویت در چند گروه پیام رسان محدود شود. نقش مردم باید به صورت فیزیکی و پویا گسترش یابد که این مساله به تجدیدنظر تصمیم گیران کشورمان وابسته است.
منبع: خرید و فروش حیوان خانگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب