كاهش بیشتر از یك میلیون هكتار از وسعت جنگل های نیمه انبوه ایران
مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور اظهار داشت: حدود یک میلیون و ۶۴۵ هزار هکتار از وسعت جنگل های نیمه انبوه ایران با تراکم پوشش ۲۵ تا ۵۰ درصد کاسته شده و در مقابل یک میلیون و ۹۱۰ هزار هکتار به اراضی جنگلی با تراکم پوشش ۱ تا ۵ درصد اضافه شده است.
اسکندر زند در گفت و گو با ایسنا ضمن اشاره به اینکه منابع زیستی و منابع ژنتیکی بخشی از تنوع زیستی هستند، اظهار نمود: تنوع زیستی عبارت است از کلیه سطوح حیات که طی سالهای متمادی تکامل یافته و در نهایت منجر به تشکیل اکوسیستم شده است. به طورکلی تنوع زیستی شامل ژن، گونه و اکوسیستم است.
بیش از دو میلیون گونه گیاهی و جانوری در جهان شناسایی شده است
وی ضمن اشاره به اینکه تابحال در جهان بیشتر از دو میلیون گونه گیاهی و جانوری شناسایی شده است، خاطرنشان کرد: از این بین ما در ایران حدود ۴۳ هزار گونه را داریم البته تخمین های متفاوتی از تعداد کل گونه های گیاهی و جانوری در دنیا وجود دارد و حتی برآورد شده است که میلیاردها گونه مختلف روی کره زمین وجود داشته باشد. بشر همچنان درحال شناسایی گونه های جدید روی کره زمین است و ازاین رو نمی توان تعداد دقیق گونه ها را بیان کرد.
ایران جزو ۲۰ کشور غنی ازنظر تنوع زیستی و ژنتیکی است
مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور در ادامه با اشاره به اینکه در سطح دنیا ۱۱ نوع اکوسیستم وجود دارد که شامل اکوسیستم های آبی، خاکی، طبیعی، مصنوعی و... می شود، اظهار داشت: در کشور ما ۹ اکوسیستم از این ۱۱ اکوسیستم وجود دارد. از سویی دیگر از ۴۲ نوع تالابی که در دنیا داریم، ۴۱ نوع آن در ایران شناسایی شده است. ازاین رو ایران جزو ۲۰ کشور غنی ازنظر تنوع زیستی و ژنتیکی است.
زند افزود: تنوع زیستی و ژنتیکی در کشور ما سبب گشته است که خیلی از گیاهان و جانوران بومی ایران باشند. ما در ایران ۲۱۰۰ گونه گیاهی داریم که مخصوص کشور ما هستند همینطور منشا خیلی از گونه های گیاهی و دام ها ایران است البته باید اشاره نمود که تنوع گسترده آب و هوا در کشور ما عامل این تنوع ژنی و گیاهی است و ما باید تنوع زیستی خویش را بعنوان یک سرمایه ملی تلقی و از آن حفاظت نماییم.
وی ضمن اشاره به وضعیت حفاظت از جنگل ها و مراتع در کشور ما بعنوان اصلی ترین رکن حفاظت از تنوع زیستی اظهار نمود: متاسفانه به طورکلی وضعیت حفاظت از جنگل ها، مراتع و زمین های زراعی در کشور ما طی سالهای اخیر مناسب نبوده است. بهره برداری بی رویه، تغییر کاربری و تخریب سرزمین از اصلی ترین عوامل از بین رفتن جنگل ها و به تبع آن تنوع زیستی است. بر مبنای آمار سال ۱۳۹۹، در ایران حدود ۲ میلیون هکتار اراضی جنگلی و ۱۵.۷ میلیون هکتار جنگل داریم.
مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور در ادامه خاطرنشان کرد: مقایسه این آمار با اطلاعات سال ۱۳۸۳ نشان داده است که طی ۱۶ سال گذشته سطح جنگل های ایران زیاد تغییر نکرده است ولی کیفیت جنگل ها صدمه دیده است؛ به صورتی که حدود یک میلیون و ۶۴۵ هزار هکتار از وسعت جنگل های نیمه انبوه ایران ( با تراکم پوشش ۲۵ تا ۵۰ درصد) کاسته شده و در مقابل یک میلیون و ۹۱۰ هزار هکتار به اراضی جنگلی (با تراکم پوشش ۱ تا ۵ درصد) اضافه شده است.
به قول وی در مجموع میتوان اظهار داشت که سالانه حدود ۱۰۳ هزار هکتار از جنگل های نیمه انبوه کاسته و در مقابل سالانه حدود ۱۲۰ هزار هکتار به اراضی جنگلی اضافه شده است البته طی ۱۶ سال گذشته سالانه ۳۲ هزار هکتار به سطح جنگل های دست کاشت (که به مراتب کیفیت پایین تری نسبت به جنگل های طبیعی دارند) افزوده شده است و سطح جنگل های انبوه (با تراکم پوشش بیشتر از ۵۰ درصد) هم سالانه حدود ۲۶ هزار هکتار افزایش داشته است.
زند در ادامه اظهار داشت: بر این اساس میتوان بیان کرد که کیفیت جنگل های ایران به شدت پایین آمده و به جز جنگل های انبوه که حدود ۱۲ درصد از جنگل های ایران را شامل می شوند و البته به نسبت دور از دسترس قرار دارند، بقیه جنگل ها به شدت در معرض صدمه قرار دارند.
زند با اشاره به اینکه اگر تخریب سرزمین، تغییر کاربری و بهره برداری بی رویه با همین سرعت ادامه داشته باشد، سرمایه زیستی ما صدمه جبران ناپذیری خواهد دید، اظهار داشت: امروزه در دنیا به صورت متوسط ۱۴ درصد از مساحت کشورها بعنوان مناطق حفاظت شده شناخته می شوند. در کشور ما مناطق حفاظت شده حدود ۱۲ درصد از وسعت کل ایران است البته برنامه حفاظت از تنوع زیستی جهانی کشورها را موظف کرده که ۱۷ درصد از مساحت خویش را به مناطق حفاظت شده ارتقا دهند. بهرحال این امید وجود دارد که بشر در این مناطق بتواند از تنوع زیستی و ژنتیکی زمین حفاظت کند.
حدود یک میلیون گونه جانوری در دنیا درمعرض خطر انقراض هستند
به گفته مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور به صورت کلی در دنیا یک میلیون گونه جانوری در معرض خطر انقراض هستند همینطور خطر انقراض ۲۰ درصد گیاهان و پنج درصد حشرات را تهدید می کند چون انسان بیش ظرفیت زمین از آن بهره برداری می کند. افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش مصرف سبب گشته است که طی ۴۵ سال گذشته در جهان اقتصاد چهار برابر، تجارت ۱۰ برابر، شهرنشینی دو برابر و آلودگی پلاستیکی ۱۰ برابر شود. از طرفی جمعیت کره زمین ۱.۷۵ برابر بیشتر از ظرفیت آن است.
به زودی بحران از بین رفتن تنوع زیستی یکی از بحران های جدی بشر خواهد شد
زند در انتها اظهارکرد: بر مبنای گزارشی که در سال ۲۰۲۱ انتشار یافته است طی پنج تا ۱۰ سال آینده بحران از بین رفتن تنوع زیستی یکی از بحران های جدی بشر خواهد بود. علاوه بر این میتوان اظهار داشت که حداقل ۴۰ درصد اقتصاد جهان و ۸۰ درصد نیازهای بشر وابسته به منابع بیولوژیک است و اگر این منابع صدمه ببینند، زندگی انسان گرفتار مشکلاتی جدی خواهد شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب